Hititler Hakkında Bilgi. Hititler, MÖ 18. yüzyıldan 13. yüzyıla kadar Anadolu’da hüküm süren bir antik uygarlıktı. Mezopotamya, Suriye, Mısır ve Yunanistan gibi komşu kültürlerle yoğun bir şekilde etkileşim içindeydi. Tarihin ilk yazılı antlaşmalarından biri olan Mısır ile Kadeş Antlaşması’nı imzaladılar. Demir işçiliği, at arabaları, hiyeroglif yazısı ve çok tanrılı din gibi pek çok alanda ileri bir medeniyet olarak kabul edilir.
Hititlerin Kökeni ve Tarihi
Hititlerin kökeni tam olarak bilinmemektedir. Bazı araştırmacılar, Hititlerin Anadolu’ya Hint-Avrupa dillerini konuşan göçmenler olarak geldiğini öne sürerken, bazıları da Hititlerin yerli Anadolu halklarıyla karıştığını savunmaktadır. Hititlerin tarihi, genellikle üç döneme ayrılır: Eski Krallık, Orta Krallık ve Yeni Krallık.
- Eski Krallık (MÖ 1700-1500): Hititlerin ilk kralı, Hattuşaş’ı başkent yapan Labarna olarak bilinir. Eski Krallık döneminde, Hititler Anadolu’nun büyük bir bölümünü fethettiler ve Mezopotamya’daki Babil ve Asur gibi güçlü devletlerle rekabet ettiler. Eski Krallık, MÖ 1500 civarında iç karışıklıklar ve dış saldırılar nedeniyle çöktü.
- Orta Krallık (MÖ 1500-1400): Orta Krallık döneminde, Hititler yeniden toparlandılar ve Anadolu’nun güneyine doğru genişlediler. Bu dönemde, Hititler Mısır, Mitanni ve Arzava gibi devletlerle savaştılar. Orta Krallık, MÖ 1400 civarında, Süpernova adı verilen büyük bir volkanik patlama nedeniyle sona erdi.
- Yeni Krallık (MÖ 1400-1200): Yeni Krallık döneminde, Hititler en parlak çağlarını yaşadılar. Anadolu, Suriye ve Mezopotamya’nın büyük bir bölümünü kontrol altına aldılar. Bu dönemde, Hititler Mısır ile Kadeş Antlaşması’nı imzalayarak barış sağladılar. Yeni Krallık, MÖ 1200 civarında, Deniz Kavimleri olarak bilinen göçebe kavimlerin saldırısı sonucu yıkıldı.
Hititlerin Kültürü ve Uygarlığı
Zengin ve çeşitli bir kültüre sahipti. Anadolu’nun yerli halklarından ve komşu uygarlıklardan etkilenerek çok tanrılı bir din geliştirdiler. Tanrıları arasında fırtına tanrısı Teşup, güneş tanrıçası Hepat, savaş tanrısı Zababa ve aşk tanrıçası İştar vardı. Tanrılarına tapınmak için büyük tapınaklar, kutsal havuzlar ve heykeller inşa ettiler.
Hititler, yazıyı da geliştirdiler. Hem çivi yazısı hem de hiyeroglif yazısı kullanıyorlardı. Çivi yazısı, Mezopotamya’dan alınmış ve çoğunlukla kil tabletler üzerine yazılmıştı. Hiyeroglif yazısı ise, Hititlerin kendi icadıydı ve çoğunlukla taşlar, mühürler ve madeni paralar üzerine kazınmıştı. Yazıyı tarih, hukuk, edebiyat, din ve diplomasi gibi pek çok alanda kullandılar.
Hititler, ayrıca teknoloji ve sanatta da ileriydiler. Hititler, demir işçiliğini ilk keşfeden ve uygulayan uygarlık olarak kabul edilir. Demirden silahlar, zırhlar, aletler ve süs eşyaları yaparlardı. Aynı zamanda at arabalarını da geliştirdiler. At arabalarını savaşta, avda, törende ve ulaşımda kullanırlardı. Hititler, sanatta da başarılıydılar. Hititler, taş, metal, fildişi, ahşap ve seramikten heykeller, rölyefler, vazolar, takılar ve maskeler yaparlardı.
Hititlerin Mirası ve Önemi
Antik dünyanın en güçlü ve etkili uygarlıklarından biriydi. Anadolu’nun tarihini, kültürünü ve dilini şekillendirdiler. Aynı zamanda komşu uygarlıklarla da kültürel, siyasi ve ekonomik alışveriş içindeydi. Hititler, tarihin ilk yazılı antlaşmalarından birini imzalayarak uluslararası hukukun öncüsü oldular. Demir işçiliği, at arabaları, hiyeroglif yazısı ve çok tanrılı din gibi pek çok alanda yenilikçi ve ileri bir medeniyet olarak tarihe geçtiler.
Hititlerin uygarlığı, MÖ 1200 civarında sona erdi. Ancak, Hititlerin kültürü ve mirası, Anadolu’da yaşayan sonraki halklar tarafından devam ettirildi. Hititlerin torunları olarak kabul edilen Frigler, Lidyalılar, Urartular, Luviler ve diğerleri, Hititlerden kalan dini, dili, sanatı ve teknolojiyi kullandılar. Hititlerin izleri, bugün de Anadolu’da bulunan pek çok arkeolojik kalıntı, yazıt, eser ve isimde görülebilir.
Antik Anadolu’nun güçlü krallığı olarak tarihte önemli bir yere sahiptir. Anadolu’nun ve çevresinin tarihini, kültürünü ve uygarlığını etkileyen bir uygarlık olarak hatırlanmalıdır. Hititler, antik dünyanın en parlak ve ilginç uygarlıklarından biri olarak, bugün de araştırılmaya ve öğrenilmeye değerdir.
