Agorafobi Nedir?
Agorafobi nedir, kişinin kendini güvende hissetmediği, yardım alamayacağı, kaçamayacağı veya utanç duyacağı durum ve ortamlardan korkması ve kaçınması ile karakterize bir anksiyete bozukluğudur. Agorafobi kelimesi, Eski Yunanca’da “alan” anlamına gelen “agora” ve “korku” anlamına gelen “phobos” kelimelerinden türetilmiştir. Agorafobisi olan kişiler, genellikle kapalı veya açık alanlarda, kalabalık yerlerde, toplu taşıma araçlarında, asansörlerde veya köprülerde bulunmaktan korkarlar. Bu tür yerlerde panik atak yaşayabilecekleri veya başka bir şekilde mahcup olabilecekleri endişesi taşırlar. Bu nedenle, bu tür yerlerden uzak durmaya çalışırlar veya yanlarında güvendikleri biri olmadan çıkmazlar.
Agorafobi, yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebilen ve sosyal izolasyona yol açabilen bir rahatsızlıktır. Agorafobili kişiler, evden çıkmakta zorlanabilir, iş hayatında veya eğitimde sorunlar yaşayabilir, arkadaşlık ilişkilerini sürdüremeyebilir veya depresyon gibi başka psikolojik sorunlar geliştirebilirler. Agorafobi, kadınlarda erkeklere göre daha sık görülür ve genellikle 20’li yaşlarda başlar.
Agorafobi Belirtileri Nelerdir?
Agorafobinin nedenleri tam olarak bilinmemektedir. Ancak, genetik yatkınlık, beyin kimyasındaki dengesizlikler, stresli yaşam olayları, travmatik deneyimler veya panik bozukluk gibi başka psikiyatrik hastalıkların varlığı agorafobiye neden olabilir veya tetikleyebilir. Agorafobinin tanısı için, kişinin en az 6 ay boyunca agorafobi belirtileri göstermesi ve bu belirtilerin günlük işlevselliğini bozması gerekir. Agorafobi belirtileri şunlardır:
- Evden tek başına çıkmaktan korkmak veya zorlanmak
- Kapalı alanlarda (örneğin mağaza, sinema, tiyatro) bulunmaktan korkmak veya zorlanmak
- Açık alanlarda (örneğin park, meydan, cadde) bulunmaktan korkmak veya zorlanmak
- Kalabalık yerlerde (örneğin market, otobüs durağı) bulunmaktan korkmak veya zorlanmak
- Toplu taşıma araçlarına (örneğin otobüs, tren, uçak) binmekten korkmak veya zorlanmak
- Asansör, köprü gibi yerlerde bulunmaktan korkmak veya zorlanmak
- Yardım alamayacağı veya kaçamayacağı durumlardan korkmak veya zorlanmak
- Panik atak yaşamaktan korkmak veya panik atak belirtileri göstermek (örneğin çarpıntı, terleme, nefes darlığı, baş dönmesi)
- Kontrolünü kaybedeceği, delireceği, öleceği ya da utanç verici bir şey yapacağı düşüncesine kapılmak+
Agorafobi Tedavisi
Agorafobi tedavisi için genellikle ilaç tedavisi ve psikoterapi birlikte kullanılır. İlaç tedavisinde antidepresanlar ve anksiyolitikler agorafobi belirtilerini azaltmaya yardımcı olabilir. Psikoterapide ise bilişsel davranışçı terapi (BDT) en etkili yöntem olarak kabul edilir. BDT’de kişiye agorafobiye neden olan düşünce ve inançlarını değiştirmeyi, korktuğu yerlere ve durumlara yavaş yavaş maruz kalmayı ve baş etme becerilerini geliştirmeyi öğretir. BDT’nin yanı sıra, gevşeme teknikleri, nefes egzersizleri, hipnoterapi, sanal gerçeklik terapisi gibi başka yöntemler de agorafobi tedavisinde destekleyici olabilir.
Agorafobi, tedavi edilmediği takdirde kişinin yaşamını olumsuz yönde etkileyen bir rahatsızlıktır. Ancak, uygun tedavi ile agorafobi belirtileri azaltılabilir ve kişi normal yaşamına dönebilir. Agorafobi tedavisinde en önemli nokta, kişinin korkularıyla yüzleşmeye ve bunlarla baş etmeye istekli olmasıdır. Ayrıca, kişinin ailesi, arkadaşları ve doktoru ile işbirliği içinde olması ve tedaviye uyum göstermesi de tedavinin başarısını artırır.
Agorafobi bir alana sıkışma korkusu nedir? sorusunun cevabını bu makalede verdik. Agorafobi bir anksiyete bozukluğu olup, kişinin kendini güvende hissetmediği yerlerden korkması ve kaçınması ile karakterize edilir. Agorafobi belirtileri panik ataklar, çarpıntı, terleme, nefes darlığı gibi fiziksel ve psikolojik semptomları içerir. Agorafobi tedavisi için ilaç tedavisi ve psikoterapi birlikte kullanılır. Agorafobi tedavisinde en önemli nokta, kişinin korkularıyla yüzleşmeye ve bunlarla baş etmeye istekli olmasıdır.
